Veri Analizleri / Nitel – Nicel Veri Analizi – İstatistik / Veri Analizi Yaptırma

Ödev, Proje, Makale, Tez, Çeviri, Niyet mektubu, Veri analizi yapma konusunda uzmanlaşmış bir ekibe sahip olan Ödevcim, size tüm alanlarda destek olmak için burada. Dilerseniz tüm ödevinizi biz hazırlayalım, dilerseniz size dilediğiniz konuda özel ders verelim. Ödevcim ekibine ulaşmak çok kolay. Hemen Whatsapp destek hattımızdan veya akademikodevcim@gmail.com mail adresimizden bizlere talebinizi iletebilir, ücretlerimiz hakkında fikir edinebilirsiniz.

İlk önce konumuzu daha iyi anlamak için veri analizi nedir bunu cevaplayalım.

Veri Analizi İngilizcesi Data Analysis; Bir ham verinin ilk önce toplanıp, ayıklanıp ve sonrasında belirli analiz yöntemleriyle işlenip ortaya koyulması ve yeni varsayım veya öngörüler ile bunların sonuçlarını ortaya koyan süreci ifade eder. Bir başka deyişle yararlı bilgiler bulma konusunda, elde edilecek olan sonuçlara varmayı ve karar almayı destekleme de verilerin incelenmesi, elenmesi, dönüştürülmesi ve modellemesi sürecidir diyebiliriz veri analizine.

Peki nerede gereklidir veri analizi? Özellikle işletmeler için veri analizi oldukça önemlidir. Elbette ki sadece işletmeler için değil, başka çalışmalar içinde veri analizleri yapılmaktadır. Peki işletmelerde veri analizi ne için gereklidir? Bu konuyu biraz açarsak veri analizini daha iyi anlayacağımızı umuyorum. İşletmeler, özellikle yapılacak yatırımlarda, yeni projelerde karar almada, büyüme ya da küçülme gibi pek çok karar verme sürecinde veri analizi yaptırma veya yapma gereksinimi duyuyorlar. Peki veri analizine nasıl başlanmalı nasıl bir süreç izlenmeli bunlardan bahsedelim birazda.

İlk önce veri analizi sürecinin nasıl işlediğine bakalım.

Veri analiz süreci başlamadan önce bu süreci başlatabilmek için her şeyde yaptığımız gibi bir ön araştırma yapmamız gerekmektedir. Yani gereksinimleri saptayıp doğru biçimde nasıl ilerleyeceğiz bunu belirlememiz gerekmektedir. Bu demek oluyor ki hedefler net bir şekilde ortaya koyulmalı. Aksi takdirde niçin ve nasıl, hangi yöntemle ilerleyeceğimizi ve analizimizi yapacağımızı saptayıp belirleyemeyiz. Bu süreci yönetmek analizin daha hızlı ve sağlıklı ilerlemesine katkıda bulunmuş olacaktır. İlk başta problemi tespit etmemiz gerekmektedir. Bu tespit bizim veri ölçüm altyapımızın oluşturulmasına, verinin toplanmasına, verinin analizine, daha sonrasında uygulama ve testlere yardımcı olacaktır.

Peki problemin tespiti nedir. Problemin Tespiti; ön analizler sayesinde ele alınan problemin tanımlanmasını olarakta ifade edebiliriz. Problem analizi sonucunda aslında neyin hedeflendiği konusunda net bir sonuç ortaya çıkmış olacaktır.

Veri Ölçüm altyapısına gelince bu yapının oluşturulması için ilk önce veri ölçüm yöntemlerini belirlememiz gereklidir. Bunun dışında ek veri kaynaklarını tespit edip sisteme işlememiz gerekir.

Veri Analizi ise en temel veri analizlerinin tüm bu süreçler sonucunda gerçekleştirilmesi sürecidir.

Son olarak uygulama ve testler ise tüm bu sürecin sonucunda yani problemin tespiti, veri ölçüm altyapısının oluşturulması, veri ölçüm yöntemlerinin belirlenmesi ve veri analizi sonucunda elde edilen bilgilerin uygulanarak test edilmesi sürecidir.

Peki bu kadar uğraşacağız ama bizim için bunun faydası nedir diye soracak olursanız bir işletme açısından değerlendirerek faydalarını örneklendirmek isterim.

Veri Analizinin İşletmeler için Faydaları başlığıyla başlayalım.

En temel faydalar şunlardır;

• İsabetli kararlar verme en birincil faydadır.
• Müşterilerden alınan geri dönüşleri doğru okuma ve ona göre hareket etme birinci faydayı izler.
• Verimlilik konusunda yardımcı olur ki verimlilik işletmeler için vazgeçilmez bir unsurdur.
• Gelirlerde artış sağlar.

Gelir artışından kastınız nedir diye soracak olursanız, aslında en belirgin unsurdur bu. Tüm bu sürecin sonucunda özellikle veri analizinin sonucunda örneğin müşterilerden geri dönüşleri sayesinde ve sonucunda sağlıklı kararlar verilebilir ve örneğin etkili pazarlama yöntemleri belirlenebilir. Bu sayede her anlamda ilerleme kaydedilir. Yani veri analizinin zararı olmaz faydası olur.

Veri analizi yaparken hangi araçları kullanacağız?

Araçları kullanmadan önce hangi kategori de analiz yapacağımızı belirlemeliyiz. Üç ana kategoride değerlendirmek gereklidir. Bunlar;

• Görsel kategori
• Sayısal kategori
• Sözel kategori

Nedir görsel kategori? Görsel kategori, görsel olarak veri analizleri sunan araçlardan bir tanesidir. Burda görsel olarak veri elde etmemiz gereken her şeyi aklımıza getirebiliriz. Mesela; Harita, fotoğraf, grafik bu türe örnek verilebilir.

Peki sayısal kategori nedir? Bize sayısal olarak veri analizleri sunan bir diğer araçtır. Özellikle sayısal veriler üzerinden sonuçlar elde etmemizde bizlere yardımcı olur ve kullanılır.

Son olarak sözel kategori nedir dersek sözel kategori, temel problemlerin belirlenmesi gibi, yöntem ve politika ayrıca uygulamalar hakkında değerlendirmeler yapan türdür.

Veri analizinde tek bir yaklaşım veya teknik yoktur. Bu analizlerde çeşitli teknikler ve yaklaşımlar mevcuttur. İstatistiklerdeki veri analizi genellikle 3 gruba ayrılmıştır. Bunlar;

• Tanımlayıcı istatistikler
• Açıklayıcı veri analizleri (EDA)
• Doğrulayıcı veri analizleri (CDA)

Bu saydığımız 3 istatistik yöntemi veri temizleme, aykırı değerleri ve diğer yanlış ve istenmeyen bilgileri düzeltme işlemleri için kullanılır.

Veri Analizi Modelleri

Her şirket kendi veri gereksinimlerini ve hedeflerini saptar. Bu saptamada yani bu veri analiz süreçlerinde yedi adım kullanılır. Bunlar;

Amaçlara karar verme adımı: Her işletmenin bir amacı vardır. Ve her işletme bu amaçlara ulaşıp ulaşmadığını, nasıl ilerlediğini takip etmek ister. Doğru yolda olup olmadığını ise ancak ölçülebilir verilerle anlayabilir. İşte bu amaçla işletmenin amaçlarına doğru ilerlemekte olup olmadığını belirlemek için geliştirilen yöntemleri, ölçümleri veya performans göstergeleri tanımlanmalıdır.

Veri toplama adımı: Bir amaç hakkında ne kadar çok veri toplarsak bizim için okadar iyidir. Çünkü doğruya ulaşma ancak çok ve işe yarar verinin elde edilmesiyle oluşur. Daha iyi modeller oluşturmak için bu verilerin çokluğu’nun önemi oldukça fazladır.

Veri temizleme/eleme/ayıklama adımı: Doğru sonuçlara varmak için verinin gereksiz bilgilerden arındılması gereklidir. Bu üretmek ve yanlış sonuçlar çıkarmamak için gereklidir.

Veri bilim ekibini yetiştirme adımı: Bilim ekibi kurulurken seçici davranmak gerekir. İşinde uzman kişilerle bir ekip kurmak işin en önemli aşamalarındandır. Bu ekip veri modelleme ve tahminler konusunda uzman altyapı mühendisleri, yazılım geliştiriciler, ETL uzmanları ve ileri düzeyde istatistik bilgi kavramına sahip uzmanlar olmalıdırlar. Bu ekip kurulduktan sonra kurulan ekibe ihtiyaç duyulan büyük ölçekli veri analiz platformları verilip yetiştirilmelidir.

Optimizasyon ve Tekrarlama adımı: Günlük hayatta her işimizde olduğu gibi, örneğin girdiğimiz sınavlarda bile sınav sonunda yaptıklarımızı gözden geçirme, kontrol etme gereksinimi duyarız. Doğru tahminler oluşturmak, hedeflere ulaşmak içinde sonrasında kontrol edilebilir raporlar oluşturmak mükemmel sonuçlara varmamızı sağlar.

Veri analizi türleri nelerdir?

Veri analizi temel olarak dört ana grup içerisinde incelenir. Bunlar;

Tanımlayıcı analiz türü: Zamanı net ve kesin olarak belirli olan bir sürecin bu zaman içerisinde ne şekilde ilerlediği ve işlediği konusu ile ilgilenir.

Tanısal analitik türü: Bir olayın ve durumun nedeni üzerinde duran bir türdür. Olaylar ve durumlar daha çok tahminler yürütmeyi gerektirir. Buda çeşitli veri girişleri ve biraz da varsayımlar üzerinden olacaktır.

Tahmine dayalı analitik türü: Tahmin yaparak yakın zamanda gerçekleşebilecek olan olaya ve duruma doğru hareket ettirir.

Reçeteli analitik türü: Size işlemlerde bir hareket rotası öneren türdür.

Analizler iki şekilde yapılır. Bunlar nitel analiz ve nicel analiz olarak iki grupta incelenir. İlk olarak nitel analizden başlarız.

Nitel Veri Analiz Nasıl Yapılır?

Hissedilen ve psikolojik etkileri olan duygular örneğin sevgi, saygı, hoşgörü, ilgi, tutum, korku, kayıtsızlık, yabancılaşma, aşağılama, bağlılık, bağımlılık, nefret vb. bu duygular sayılarla anlatılamaz sayılara dönüştürülemezler. Zaten bu tarz duyguları biz nitellik olarak adlandırmaktayız. Nitel veriler, genellikle sayısal olmazlar dedik. Peki nasıl analiz edilir. Bunların analizinde Nvivo, Atlas.ti. gibi yöntemler kullanılarak analizleri yapılır. Bu yöntemlerle belge, ses, resim, film vb. bu yöntemde teknik olarak kullanılıp analiz edilebilir. Sonrasında bu belgeler yeniden kullanılabilir. Gerektiği yerde bir zaman sonra karşılaştırmalar yapılabilir. Bunların üzerinden Model, tablo ve matrisler oluşturabilir, ve  oluşumların sonucunda bulguları görsel olarak ortaya koyulabilir.

Nitel veriler de kendi içinde ikiye ayrılır. Bunlar temel analiz ve derinlemesine analiz türleridir.

Temel analiz: Bu nitel analiz türünde, toplanan verilerin üzerinde hiçbir değişiklik söz konusu olmadan okuyucuya aktarılması savunulmaktadır. Burada yorum veya bir ön görü engellenmek istenmektedir. Verilerin olduğu gibi hiç bir değişime uğramadan, yorum katılmadan, açık, sade, anlaşılır şekilde sunulması gereklidir. Bu şekilde tarafsızlık sağlanmış olacaktır. Böylece bu bahsettiğimiz temel analiz de kendi içinde ikiye ayrılır. Bunlar; betimsel analiz ve betimsel-yorumlayıcı analizdir.

Betimsel Analiz: Basit bir analiz şeklidir. Yani verilerin değişime uğramadan olduğu gibi gösterildiği, betimlendiği, resmedildiği, anlatıldığı bir şekildir. Yani ayrıntılı araştırma ve kurmacaya dayalı bir ayrıştırma bu analiz türünde söz konusu değildir.

Betimsel-Yorumlayıcı Analiz: Betimsel analizin tam tersine bu tür araştırmada betimlenen veriler araştırmacı tarafından yorumlanabilmektedir. Fakat yinede bu yorumlama derinlemesine yapılmaz. Elde edilen verilerin tümü sunulmaz. Bunun yerine verilerin arasından seçilenler, ve elenenler belli bir sıraya koyularak yazılır. Ondan sonra ki aşamada da yorumlanır. Bu sayede aslında araştırmacı, gerçeğin neye benzediğini göstermek istemektedir ve ona kavramsallaştırma getirmek istemektedir.

Şimdi de derinlemesine analizi açıklayalım. Bu türde temel analizin aksine veriler derinlemesine incelenir ve yorumlanır. Bu araştırmada elde ki verilerin tanımlanması, sınıflandırılması ve de kodlanması gereklidir. Burada yapılacak analizler, derinlemesine analiz olduğu için elde ki verilerle ilişkilendirilmeli, derinlemesine enine boyuna yorumlanmalı ve mutlaka soyut kavramlar oluşturulmalıdır. İçerik, söylem, konuşma, kelime-benzetme ve doküman analizi derinlemesine analizin konularıdır.

Gelelim nicel veri analizi’nin nasıl yapıldığına. Nicel veri analizinde değişkenlerimiz vardır. Bu değişkenler niteliklerine ve ölçeklerine göre de sınıflanırlar. Bu sınıflamada ölçeklere göre sınıflananla ikiye ayrılır. Bunlar, sürekli ve süreksiz sınıflandırmadır. Bu değişkenlerde kendi içlerinde ayrılırlar. Sürekli değişkenler aralıklı ve oranlı şeklinde ayrılırken; süreksiz değişkenler ise, sınıflama ve sıralama olarak ayrılır.

İlk önce süreksiz değişkenler’den bahsedelim.

Bu tür değişkenler’in küsürlü değerleri olmaz. Değerler hep tam sayılardır. Virgüllü bir sayım yoktur. Ayrıca bu tür veriler üzerinde toplama, çıkarma, çarpma ve bölme işlemleri yapılamaz. Yapılan şey çetele tutup yüzde almaktır. Süreksiz değişkenler ikiye ayrılır demiştik. İlk sınıflamadan bahsedelim.

Sürekli değişkenler konusuna gelecek olursak,

Bu tür değişkenler süreksizlerin tam tersine küsürlü değerler alırlar. Küsürlü değer kullanılabildiği için dolayı bu değişkende toplanan verilerin üzerinde, aralıklı ise toplama ve çıkarma işlemi, oranlı ise, toplama, çıkarma, çarpma ve bölme işlemi yapılabilmektedir.

Peki aralıklı işlem nedir? Aralıklı yani interval’de mutlak sıfır noktası yoktur. Ölçeklerle toplanan verilerle ortalama ve standart sapma gibi hesaplamalar yapılabilir. Bunların dışında derece, zeka, bilgi, beceri testleri, tutum, alışkanlık, yabancılaşma, özgüven vb. testlerden alınmış puanların işlemlerini yine örnek olarak verebiliriz.

Oranlı yani rational işlemde ise aralıklı işlemin tersi olarak Mutlak sıfır noktası vardır. Yaş, Metre, para, kilo, ses şiddeti, basınç, elektrik sayacı gibi verileri buna örnek olarak verebiliriz.

Diğer yazımızda nitel ve nicel analizde kullanılan bilgisayar programları hakkında bilgi alabilirsiniz. Eğer istatiksel analiz konusunda herhangi bir yardıma ihtiyacınız varsa hemen Ödevcim ekibiyle iletişime geçiniz.

Ödev, Proje, Makale, Tez, Çeviri, Niyet mektubu, Veri analizi yapma konusunda uzmanlaşmış bir ekibe sahip olan Ödevcim, size tüm alanlarda destek olmak için burada. Dilerseniz tüm ödevinizi biz hazırlayalım, dilerseniz size dilediğiniz konuda özel ders verelim. Ödevcim ekibine ulaşmak çok kolay. Hemen Whatsapp destek hattımızdan veya akademikodevcim@gmail.com mail adresimizden bizlere talebinizi iletebilir, ücretlerimiz hakkında fikir edinebilirsiniz.